19.05.2023 – Friday Khutba / Cuma Hutbesi
English
Topic: Child’s Rights Over Parents
Dear Brothers and Sisters!
Just as parents have great rights over their children, children also have rights over their parents. Of course, parents have greater rights and are harder to fulfil. Man comes into this world by birth; He leaves the stages of childhood, youth, adulthood and old age behind and when his time comes, he passes away from the world. However, they continue their generation through the children and grandchildren they leave behind. Generations are the guarantee of the future. Therefore, we must give highest importance to them and perform our duties and responsibilities without compromising. The greatest of Allah’s blessings to mankind is children. This blessing comes first among the blessings that will be questioned in the sight of Allah on the Day of Judgment. It is necessary to protect them and to know their value. Allah (swt) mentions in the Quran: “O you who have believed, protect yourselves and your families from a Fire whose fuel is people and stones, over which are [appointed] angels, harsh and severe; they do not disobey Allāh in what He commands them but do what they are commanded.”[1] It has been stated that “protection from fire” in the verse will be possible with the education of the family. Especially if children are brought up with Islamic upbringing, they will attain happiness both in this world and in the hereafter and will be protected from the torment of hell.
Pointing to this responsibility, the Prophet (saw) also said: “You are all like shepherds of a flock. Just as the shepherd protects his flock, you must protect your homes and dependents from hell! You have to teach them about Islam. If you don’t teach, you will be liable.”[2]
Dear Brothers and Sisters!
Our religion has determined the following principles regarding responsibilities of a parent: First of all, a beautiful name should be given to the newborn child. Rasulullah (saw) has said: “One of the rights of the child on his father is to give them a good name and to have a good upbringing.”[3] “You will be called on the Day of Resurrection by your names and the names of your fathers, so choose good names for yourselves.”[4]
Dear Jama’ah!
One of the rights of children over their parents is to receive a good education. Parents should start their children’s education within the family. Because family education has a great place and importance in the education of children.
Parents should take measures to equip their children with faith and worship, morals, good manners and knowledge. Above all, they should set a good example for their children. They should treat their children well, be equal and fair among them. In another hadith Rasulullah (saw) has said, “Allah likes that you treat children fairly in all matters, even with regard to kissing.”[5] When children reach the age of marriage, getting them married is also among the rights of children on parents. It is not enough to give birth to children; it is also necessary to respect their rights. A good generation can only be raised like this.
May Allah (swt) bless our current and future generations. Ameen.
[1] Surah At-Tahrim, 66:6
[2] Buhârî, Vesâyâ 9, H. No: 2546; Müslim, İmâre 20, H. No: 3408
[3] Kütüb-ü Sitte Şerhi (Hadis Ansiklopedisi) VII/363
[4] Ebû Dâvûd, Sünen, Edeb, 61
[5] Feyzu’l Kadir, II/297
Türkçe
Konu: Evladın Anne-Baba Üzerindeki Hakkı
Muhterem Müslümanlar!
Anne ve babaların evlatları üzerinde çok büyük hakları olduğu gibi, evlatların da anne ve babaları üzerinde hakları vardır. Elbette anne ve babaların hakları daha büyüktür ve ödenmesi zordur.
İnsan bu dünyaya doğumla gelir; çocukluk, gençlik, yetişkinlik, yaşlılık evrelerini geride bırakır ve eceli gelince dünyadan göçer gider. Ancak dünyada bıraktığı çocukları ve torunları vasıtasıyla neslini devam ettirir. Nesiller insanların geleceklerinin teminatıdır. Dolayısıyla onlara azami önem vererek görev ve sorumluluklarımızı tavizsiz bir şekilde ifa etmeliyiz.
Değerli Müminler!
Allah’ın insanlara bahşettiği nimetlerin en büyüğü evlatlardır. Kıyamet günü Allah katında sorgusu yapılacak nimetlerin başında işte bu nimet gelir. Onları korumak ve kıymetlerini bilmek gerekir. Rabbimiz şöyle buyurmuştur: “Ey iman edenler! Kendinizi ve çoluk çocuğunuzu yakıtı insanlar ve taşlar olan cehennem ateşinden koruyunuz. Onun başında, acımasız, güçlü, Allah’ın kendilerine buyurduğuna karşı gelmeyen ve kendilerine emredileni yerine getiren melekler vardır.”[1] Âyet-i kerîmedeki “ateşten koruma”nın ailenin eğitimi ile mümkün olacağı ifade edilmiştir. Özellikle evlatlar İslami terbiye ile yetiştirilirse hem dünyada hem de ahirette mutluluğa erişmiş ve cehennem azabından korunmuş olurlar.
Bu sorumluluğa işaret eden Efendimiz ﷺ de şöyle buyurmuştur: “Hepiniz bir sürünün çobanı gibisiniz. Çoban sürüsünü koruduğu gibi siz de evlerinizde ve emriniz altındakileri cehennemden korumalısınız! Onlara Müslümanlığı öğretmelisiniz. Öğretmezseniz mesul olacaksınız.”[2]
Aziz Kardeşlerim!
Dinimiz, evlatların baba ve anneler üzerine yüklediği sorumluluklar hakkında şu esasları belirlemiştir: Evvela yeni doğmuş çocuğa güzel bir isim koyulmalıdır. Peygamber Efendimiz ﷺ şöyle buyurur: “Çocuğun babası üzerindeki haklarından biri de ona güzel bir isim koyması ve terbiyesini güzel yapmasıdır.”[3] “Siz kıyamet günü kendi isimleriniz ve babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. Öyle ise çocuklarınıza güzel isimler koyunuz.”[4]
Değerli Cemaat!
Evlatların anne ve babaları üzerindeki haklarından biri de güzel bir eğitimden geçirilmeleridir. Ana ve babalar çocuklarının eğitimine aile içinde başlamalıdırlar. Zira aile içi eğitimin çocukların eğitiminde çok büyük bir yeri ve önemi vardır.
Ana ve babalar çocuklarına itikat ve ibadet, ahlak, âdâb-ı muâşeret ve mesleki bilgilerle donanacak tedbirleri almalıdırlar. Her şeyden önce kendileri çocuklarına iyi örnek olmalıdırlar. Çocuklarına güzel davranmalı, onlarlar arasında eşit ve adil olmalıdırlar. Peygamber Efendimiz ﷺ “Allah, öpmeye varıncaya kadar her hususta çocuklar arasında adaletli davranmanızı sever.”[5] buyurmuştur. Çocuklar evlilik çağına geldiğinde onları evlendirmek de ana ve babalar üzerindeki evlat haklarındandır.
Demek ki çocukları dünyaya getirmek yetmez, onların haklarına riayet etmek de şarttır. Hayırlıbir nesil ancak böyle yetiştirilebilir. Mevlamız nesillerimizi hayırlı eylesin.
[1] Tahrîm suresi, 66:6
[2] Buhârî, Vesâyâ 9, H. No: 2546; Müslim, İmâre 20, H. No: 3408
[3] Kütüb-ü Sitte Şerhi (Hadis Ansiklopedisi) VII/363
[4] Ebû Dâvûd, Sünen, Edeb, 61
[5] Feyzu’l Kadir, II/297
